ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្នុងការសម្តែងក្បួនរទេះ ដូចជាក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ មហាភារតៈ ឬក៏ក្នុងជាតកបែបពុទ្ធនិយម គេក៏ឃើញមានការនិយមនូវរទេះសេះដែរ។ រទេះគោ និងសេះ ត្រូវបានជនជាតិខ្មែរពេញនិយមក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នេះបើយើងពិនិត្យលើវិស័យបដិមាសាស្ត្របុរាណ។ ការស្រាវជ្រាវខាងបុរាណវិទ្យារបស់យើងបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ក្នុងវប្បធម៌ខ្មែរបែបព្រាហ្មញ្ញសាសនា កង់រទេះ ឬកងចក្រ គឺជាអាវុធស័ក្តិសិទ្ធិរបស់ព្រះនរាយណ៍ ហើយវាក៏ជាសញ្ញាតំណាងនូវពេលវេលា ដូចជាខែ និងរដូវដែលមានក្នុងមួយឆ្នាំ ឬក៏ចំនួនថ្ងៃទាំង ៣៦៥ថ្ងៃ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ កងចក្រក៏ជាអាវុធរបស់ព្រះអាទិទេព និងស្តេចចក្រវាឡផងដែរ។ ក្នុងលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនាវិញ គេឃើញមានធម្មចក្រដែលមានអត្ថន័យប្រហាក់ប្រហែលដូចខាងលើនេះដែរ។ កងចក្រតំណាងនូវធម្មទេសនាដំបូងបង្អស់របស់ព្រះពុទ្ធអង្គ ក្នុងឧទ្យានលម្ពិនី ដោយមានភារកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ព្រះឱវាទ ឬព្រះវិន័យរបស់ព្រះបរមគ្រូនៃយើង។ ដូចនេះ ជនជាតិខ្មែរបានស្គាល់រទេះគោ និងនិមិត្តរូបរបស់វាយ៉ាងច្បាស់លាស់ តាំងតែពីសម័យបុរេអង្គរ ជាពិសេសក្នុងសម័យវប្បធម៌នគរភ្នំ ដូចជាសំណល់កង់រទេះ នៅកម្ពុជាក្រោម និងវត្ថុជាច្រើដែលគេបានជួបប្រទះជាសក្ខីភាពស្រាប់។ ជាក់ស្តែង តាំងពីដើមសតវត្សរ៍ទី១ រហូតដល់សព្វថ្ងៃ រទេះគោនៅតែពេញនិយមក្នុងទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើង ដូចជាវត្តមានរបស់កាក់ ដែលមានឆ្លាក់មនុស្សជិះពីលើនៅទីក្រុងអង្គរបុរីស្រាប់។ ម្យ៉ាងវិញទៀត គេក៏បានរកឃើញនូវដុំនៃរទេះគោមួយចំនួន ធ្វើពីឈើនៅក្នុងតំបន់ដែនដីសណ្តរកម្ពុជាក្រោមដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលអស្ចារ្យនោះ គឺសេះត្រូវបានប្រើប្រាស់តាំងពីមុនសម័យនគរភ្នំម្ល៉េះ ដូចករណីចម្លាក់លើចិញ្ចៀននៅស្ថានីយព្រះវិហារ នៅខេត្តព្រៃវែងជាសក្ខីកម្មស្រាប់៕ ប្រភព(ម.ត្រាណេ)
No comments:
Post a Comment